لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 125 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
2
تزئينات در معماري ايراني
گره :
همانطور كه در جزوات قبل به خصوص جزوات مربوط به شيوه رازي و آذري توضيح داديم هنرمندان اسلامي بدليل عدم امكان استفاده از نقوش انساني و حيواني ناچار به نقوش هندسي روي آوردند و دراين زمينه به قدري پيشرفت كردند تازيباترين و منطقي ترين و مناسب ترين طرح ها و نقش هاي هندسي را به وجود آوردند . استفاده از نقوش هندسي در تمام رشته هاي هنري (توليدي) و به خصوص معماري جلوه گر شد تا آنجا كه كاملترين و انساني ترين اين نقش ها را درابنيه اسلامي مي بينيم . البته در دوران صدر اسلام (خراسان) به دليل گرايش به سادگي و پرهيز از تزيين ساختمان كمتر با نقوش تزييني روبرو هستيم ولي از شيوه رازي به بعد (عهد سلجوقيان به بعد) استفاده از اين گونه تزيينات در ساختمانها به طور جدي و رسمي شروع مي شود و روبه تكامل ميگذارد تا آنجا كه دردوره مغول و تيموري با بهترين نمونه هاي اين تزئينات مواجه مي شويم .
البته در عهد سلجوقيان نيز بكاربردن نقوش هندسي آجري (گره سازي با آجر) به طور جدي و با بهترين كيفيت ممكن معمول بوده است . به هرحال نقوش تزئيني هندسي در معماري به صور مختلف ظهور مي كنند كه عبارتند از : گره ، كاربندي (رسمي بندي – يزدي بندي .....) ، مقرنس به دليل اهميت بيش از اندازه اين تزئينات و هم چنين به دليل اينكه داوطلبان رشته معماري كمتر با آنها آشنا هستند و، همين طور به دليل تأكيد بر اين مسئله در كنكور ورودي دانشگاه ها ، در اين جزوه سعي كرده ايم كه شما داوطلبان عزيز را تا آنجا كه ممكن است و لازم با اين نقوش هندسي آشنا كنيم .
2
به طور كلي گره ها يك نوع تزئين معماري هستند كه بر اساس قانون و قاعده اي معين و با استفاده از خطوط مستقيم شكل مي پذيرند . گره ها انواع و اقسام مختلفي دارند كه مي توانند برروس سطوح مستوي (ناصاف) يا صاف (درها ، پنجره ها ، ديوارهاي عمودي و ...) و برروي سطوح منحني (قوس زير گنبد ، زير سردر ورودي ، نيم گنبدها و.... به طور كلي تمامي پوشش هاي افقي ساختمانها) اجرا گردند.
البته وقتي گره برروي سطوح منحني اجرا گردد ، بيشتر به آن كاربندي يا مقرنس مي گويند .
بنابراين مي توان گفت كه گره عبارت است از كليه نقوش تزئيني هندسي كه اگر برروي سطوح صاف و مستوي اجرا گردند همان گره ناميده مي شوند و اگر برروي سطوح منحني اجرا گردند كاربندي يا مقرنس ، البته تمام اين تزئينات خود تقسيمات متعدد و گوناگوني دارند كه آشنايي با تمام آنها شايد غير ممكن باشد .
3
به هرحال به طور كلي گره ها مي توانند با مصالح مختلفي چون : چوب ، عاج ، گچ ، كاشي ، آجر ، به تنهايي يا به صورت تركيب با هم بكارروند (مثل تركيب چوب و عاج جهت گره سازي درب يا پنجره يا ....) اولين نكته قابل ذكر در گره آن است كه هر گره درزمينه (قاب) مخصوص به خود محدود مي شود ، يعني به وجود آمدن شكل گره از به وجود آمده زمينه آن جدا نيست . هر گره از عناصر خاصي به وجود مي آيد (دراصطلاح هنرهاي سنتي به اين عناصر يا مدلهاي تشكيل دهنده فرم عمومي گره ها آلت مي گويند) كه هر كدام از آنها اسامي خاص خودرا دارند . مثل : شمسه ، سوسني، پاباريك ، طبل، پنج ، و .... براي اينكه با هركدام از تزئينات فوق (گره ، كاربندي، مقرنس) بهتر آشنا شويد در ابتدا تصاويري از آنها را در ساختمانهاي مختلف نشان ميدهيم . در اينجا منظورما فقط آشناشدن با شكل ظاهري اين تزئينات است تا بتوانيم آنهارا از هم تميز بدهيم و تفكيك كنيم . بعد با نقشه اين نقوش هندسي نيز آشنا خواهيم شد .
درشكلهاي 4تا1 نمونه هاي مختلف گره را درابنيه گوناگون مي بينيد . در شكل 1- (مسجد مطهري) علاوه بر گره كه بربالاي سردرساختمان ملاحظه مي كنيد ، نمونه اي از مقرنس نيز درزير قوس (طاق) ورودي مشاهده مي شود .
5
در شكلهاي 2و4 ، نمونه گره سازي برروي گنبد را ملاحظه مي نمائيد كه با كاشي بوجود آمده است . در اينجا ذكر اين موضوع لازم است كه : در صفحه اول همين جزوه نوشتيم كه اگر گره برروي سطوح منحني اجرا شود به آن كاربندي يا مقرنس مي گويند ولي در اين جا بايد دقيق تر توضيح بدهيم و بگوئيم كه اگر گره برروي يك سطح منحني محدب اجرا شود (پوسته خارجي گنبد) به آن همان اطلاق مي شود (همانگونه كه به اين نقوش برروي سطوح مستوي گره مي گويند) و اگر برروي يك سطح منحني مقعر اجرا شود (پوسته داخلي گنبد يازيرسردرو قوس ورودي مثل شكل 1) ممكن است يا كاربندي باشد و يا مقرنس .
توجه داشته باشيد كه تزئينات كاشي كاري ساقه گنبد (استوانه اي كه گنبد برروي آن استوار است ) را گره نمي گويند بلكه اينها خطوط تزئيني بناني هستند . (شكلهاي 2و3و4) . در شكل -3 يعني گنبد سبز مشهد تزئينات داخل ديوار و طاق نماها را گره مي گويند . اگر به دقت به شكل -4 توجه نمائيد زيرطاق ورودي يك نمونه از مقرنس گچي قابل مشاهده است .
اميدواريم كه با دقت در شكلهاي 4تا1 منظور مارااز گره در ساختمانها متوجه شده باشيد ، البته چهار شكل مذكور ، فقط گره سازي به كمك كاشي و برروي گنبد و سردر ساختمانها را نشان داده اند. در مورد گره سازي چوبي يعني درب يا پنجره بعداً در همين جزوه بيشتر آشنا خواهيد شد .
برچسب ها:
دانلود مقاله در مورد معماري ايران 103 ص معماري ايران 103 ص دانلود دانلود مقاله در مورد معماري ايران 103 ص معماري ايران 103 دانلود مقاله مورد معماري ايران