لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 35 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
تفسیر المیزان سوره نساء ............................................................................................. & 1
تفسیر سوره نساء
آیه 1
بيان آيه
بطورى كه از همين آيه (كه اولين آيه اين سوره است ) برمى آيد سوره نساء در مقام بيان احكام زناشوئى است ، از قبيل اينكه : ((چند همسر مى توان گرفت ))، ((با چه كسانى نمى توان ازدواج كرد)) و... و نيز در مقام بيان احكام ارث است و در خلال آياتش امورى ديگر نيز ذكر شده ، نظير احكامى از نماز، جهاد، شهادات ، تجارت و غيره و مختصرى هم درباره اهل كتاب سخن رفته است .
و مضامين آياتش شهادت مى دهد بر اينكه اين سوره در مدينه و بعد از هجرت نازل شده و از ظاهر آنها بر مى آيد كه يك باره نازل نشده است ، هر چند كه غالب آيات آن بى ارتباط به هم نيستند.
و اما آيه مورد بحث با چند آيه بعدش كه متعرض حال يتيمان و زنان است فى نفسه به منزله زمينه چينى براى مسائل ارث و محارم است كه بزودى متعرض آن خواهد شد و اما عدد زوجات كه در آيه سوم از آن سخن رفته هر چند كه مساءله زوجات از امهات مسائل سوره است اما آيه شريفه به عنوان طفيلى و استفاده از كلام ذكر شده ، كلامى كه گفتيم جنبه مقدمه و زمينه چينى دارد.
يَأَيهَا النَّاس اتَّقُوا رَبَّكُمُ...
در اين آيه مى خواهد مردم را به تقوا و پروا داشتن از پروردگار خويش دعوت كند، مردمى كه در اصل انسانيت و در حقيقت بشريت با هم متحدند و در اين حقيقت بين زنشان و مردشان ، صغيرشان و كبيرشان ، عاجزشان و نيرومندشان ، فرقى نيست ، دعوت كند تا مردم درباره خويش به اين بى تفاوتى پى ببرند تا ديگر مرد به زن و كبير به صغير ظلم نكند و با ظلم خود مجتمعى را كه خداوند آنان را به داشتن آن اجتماع هدايت نموده آلوده نسازند، اجتماعى كه به منظور تتميم سعادتشان و با احكام و قوانين نجات بخش تشكيل شده مجتمعى كه خداى عزوجل آنان را به تاءسيس آن ملهم نمود، تا راه زندگيشان را هموار و آسان كند همچنين هستى و بقاى فرد فرد و مجموعشان را حفظ فرمايد.
از همين جا روشن مى شود كه چرا در آيه شريفه ، خطاب را متوجه ناس (همه مردم ) كرد و نه به خصوص مؤ منين و نيز چرا فرمان ((اتقوا)) را مقيد به قيد ((ربكم )) كرد و نفرمود: ((اتقوا الله از ((خدا)) پروا كنيد))، بلكه فرمود: (از پروردگار خود
تفسیر المیزان سوره نساء ............................................................................................. & 2
پروا كنيد) چون صفتى كه از خدا به ياد بشر انداخت (كه همه را از يك نفر خلق كرده ) صفتى است كه پر و بال آن تمامى افراد بشر را مى گيرد و اختصاصى به مؤ منين ندارد و اين صفت خود يكى از آثار ربوبيت او است چون منشاءش ((ربوبيت )) خدا يعنى تدبير و تكميل است نه ((الوهيت )) او.
و اما اين كه فرمود: ((خدائى كه شما را از يك نفس آفريد))، منظور از ((نفس )) به طورى كه از لغت برمى آيد عين هر چيز است مثلا مى گويند: ((جائنى فلان نفسه فلانى خودش نزد من آمد)) در اينجا منظور اين است كه عين او آمد. البته منشاء اينكه دو كلمه ((نفس )) و ((عين )) متعين در معناى ((چيزى كه بوسيله آن شى ء، شى ء مى شود)) باشد، مختلف است .
و نفس چيزى است كه انسان بواسطه آن انسان است و آن عبارت است از مجموع روح و جسم در دنيا و روح به تنهائى در زندگى برزخ كه بحث در اين باره در ذيل آيه : ((و لا تقولوا لمن يقتل فى سبيل الله اموات ...)) گذشت .
مراد از نفس واحده و زوج او كه انسان از آن آفريده شده است
و از ظاهر سياق برمى آيد كه مراد از ((نفس واحده )) آدم (عليه السلام ) و مراد از ((زوجها)) حوا باشد كه پدر و مادر نسل انسان است كه ما نيز از آن نسل مى باشيم و بطورى كه از ظاهر قرآن كريم برمى آيد همه افراد نوع انسان به اين دو تن منتهى مى شوند همچنانكه از آيات زير همين معنا برمى آيد كه : ((خلقكم من نفس واحده ، ثم جعل منها زوجها)).
((يا بنى آدم لا يفتننكم الشيطان كما اخرج ابويكم من الجنة )) و آيه زير كه حكايت گفتار ابليس است : ((لئن اخرتن الى يوم القيمة لاحتنكن ذريتة الا قليلا.
و اما احتمالى كه بعضى از مفسرين در معناى ((نفس واحده )) و ((زوجها)) داده اند، ذيلا از نظر خوانندگان مى گذرد كه البته به هيچ وجه درست نيست ، آنان گفته اند كه : مراد از ((نفس واحده )) و ((زوج او)) در آيه شريفه مطلق ذكور و اناث نسل بشر است كه كل بشر از مجموع پدر و مادر متولد مى شود، در نتيجه معناى آيه چنين مى شود كه مثلا آيه فرموده است كه هر يك نفر از شما نوع بشر از يك پدر و مادر و يا به عبارت ديگر: از دو فرد بشر خلق شده ايد بدون اينكه در اين معنا فرقى ميان شما باشد، بنابه گفته اين مفسر آيه شريفه همان را مى خواهد افاده كند كه آيه : ((يا ايها الناس انا خلقناكم من ذكر و انثى و جعلناكم شعوبا و قبائل لتعارفوا ان اكرمكم عند الله اتقيكم )) آن را افاده مى كند و مى فرمايد: هان اى مردم ما شما را از يك نر و يك ماده آفريديم و شما را تيره تيره و قبيله قبيله نموديم تا يكديگر را بشناسيد و از ميان همه شما آنكه باتقواتر است نزد خدا گرامى تر است و خلاصه مفادش اين است كه شما افراد بشر از اين جهت كه هر يك متولد از پدرى و مادرى هستيد هيچ فرقى نداريد.
تفسیر المیزان سوره نساء ............................................................................................. & 3
و وجه نادرستى اين احتمال روشن است براى اينكه : اين مفسر غفلت كرده از اينكه بين دو آيه ، يعنى آيه سوره حجرات و آيه سوره نسا فرق واضحى است زيرا آيه سوره حجرات در مقام بيان اين جهت است كه افراد انسان از نظر ((حقيقت انسانيت )) يكسانند و هيچ فرقى در اين جهت ندارند كه هر يك آنان از پدرى و مادرى از جنس بشر متولد شده اند پس ديگر جا ندارد يكى بر ديگرى تكبر ورزد و خود را از ديگران بهتر بشمارد مگر به يك ملاك كه آن هم تقوا است .
و اما آيه سوره نسا كه مورد بحث ما است در مقام ديگرى است اين آيه مى خواهد بيان كند كه افراد انسان از حيث ((حقيقت و جنس )) يك واقعيتند و با همه كثرتى كه دارند همه از يك ريشه منشعب شده اند مخصوصا از جمله : ((و بث منهما رجالا كثيرا و نساء...)) اين معنا به روشنى استفاده مى شود به طورى كه ملاحظه مى كنيد چنين معنائى با اين احتمال كه مراد از ((نفس واحده )) و ((زوج او)) تمامى نر و ماده هاى بشرى باشد نمى سازد گذشته از اين دليل آن معنا با غرضى كه سوره نسا آن را تعقيب مى كند كه بيانش گذشت سازگارى ندارد.
معناى كلمه زوج و جمله (و خلق منها زوجها)
و اما كلمه زوج در جمله : ((و خلق منها زوجها)) بنا به گفته راغب به معناى همسر است يعنى اين كلمه در مورد هر دو قرين كه يكى نر و ديگرى ماده باشد استعمال مى شود يعنى هم به نر زوج مى گويند و هم به ماده و همچنين در غير حيوانات يعنى در هر دو چيزى كه جفت داشته باشد به كار مى رود، مانند چكمه و دمپائى كه به هر لنگه آن گفته مى شود: اين زوج آن ديگرى است و نيز به هر چيزى كه شبيه و نزديك به ديگرى و يا ضد ديگرى است زوج گفته مى شود، آنگاه راغب در ادامه سخنانش مى گويد: زوجه واژه نامطلوبى است ، (يعنى در لغت صحيح به زن نيز زوج گفته مى شود نه زوجه ).
و ظاهر جمله مورد بحث يعنى جمله ((و خلق منها زوجها)) اين است كه مى خواهد بيان كند كه همسر آدم از نوع خود آدم بود و انسانى بود مثل خود او و اين همه افراد بى شمار از انسان كه در سطح كره زمين منتشر شده اند همه از دو فرد انسان مثل هم و شبيه به هم منشاء گرفته اند و بنابراين حرف ((من )) من نشويه خواهد بود و جمله مورد بحث همان نكته اى را مى رساند كه آيات زير در صدد افاده آن است : ((و من آياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا اليها و جعل بينكم موده و رحمه و الله جعل لكم من انفسكم ازواجا و جعل لكم من ازواجكم بنين و حفده )).
فاطر السموات و الارض ، جعل لكم من انفسكم ازواجا و من الانعام يذروكم فيه )) و نظير اين آيات آيه زير است : ((و من كل شى ء خلقنا زوجين )).
تفسیر المیزان سوره نساء ............................................................................................. & 4
پس اينكه در بعضى از تفسيرها آمده كه مراد از آيه مورد بحث اين است كه همسر آدم از بدن خود درست شده صحيح نيست ، هر چند كه در روايات آمده كه از دنده آدم خلق شده ، ليكن از خود آيه استفاده نمى شود و در آيه چيزى كه بر آن دلالت كند وجود ندارد.
وَ بَث مِنهُمَا رِجَالاً كَثِيراً وَ نِساءً
كلمه : ((بث )) به معناى جدا سازى بوسيله پاشيدن و امثال آن است و در جاى ديگر قرآن آمده : ((فكانت هباء منبثا)) يعنى كوهها به صورت ذراتى متفرق در مى آيند و از همين باب است كه شكوه از اندوه را هم ((بث )) مى گويند چون شكوه در حقيقت اندوه تراكم يافته در دل را مى پراكند و به همين جهت است كه گاهى كلمه ((بث )) را در خود اندوه استعمال مى كنند كه در اين صورت مصدر را در اسم مفعول استعمال كرده اند، چون اندوه مبثوثى است كه انسان آن را بالطبع بث داده و منتشر مى كند در آيه شريفه : ((قال انما اشكوا بثى و حزنى الى الله )) در همين معنا استعمال شده ، معنايش اين است كه : ((من غم و اندوهم را تنها براى خدا مى پراكنم )).
و از آيه شريفه بر مى آيد كه نسل موجود از انسان تنها منتهى به آدم و همسرش مى شود و جز اين دو نفر هيچ كس ديگرى در انتشار اين نسل دخالت نداشته است (نه حورى بهشتى و نه فردى از افراد جن و نه غير آن دو) و گرنه مى فرمود: ((و بث منهما و من غيرهما)). با پذيرفتن اين معنا دو مطلب به عنوان نتيجه بر آن متفرع مى شود.
كل بشر از آدم و حوا نشاءت گرفته اند اول اينكه : منظور از جمله : ((رجالا كثيرا و نساء)) كل بشر است و افرادى است كه يا بدون واسطه (چون هابيل و قابيل و غيره ) و يا با واسطه (چون ديگر افراد بشر تا هنگام بپا شدن قيامت )
از اين دو فرد (يعنى آدم و حوا) منشعب شده اند پس كانه فرموده است : ((و بثكم منهما ايها الناس )).
ازدواج فرزندان بلافصل آدم بين برادران و خواهران بوده
مطلب دوم اين است كه : ازدواج در طبقه اولى ، بعد از خلقت آدم و حوا يعنى در فرزندان بلافصل آدم و همسرش بين برادران و خواهران بوده و دختران آدم با پسران او ازدواج كرده اند، چون آن روز در تمام دنيا نسل بشر منحصر در همين فرزندان بلا فصل آدم بوده ، (در آن روز غير از آنان ، نه دخترانى يافت مى شده است كه تا همسر پسران آدم شوند و نه پسرى بود كه همسر دخترانش گردند) بنابراين هيچ اشكالى هم ندارد (اگر چه در عصر ما خبرى تعجب آور است و ليكن ) از آنجائى كه مساءله گفتار مفسرين در نقش تركيبى (الارحام ) در آيه و بررسى نظر آنان و اما اينكه فرمود: ((و الارحام ))، از ظاهرش برمى آيد كه عطف باشد بر لفظ جلاله (
برچسب ها:
تحقیق تفسیر المیزان سوره نسا 44 ص ( ورد) تفسیر المیزان سوره نسا 44 ص دانلود تحقیق تفسیر المیزان سوره نسا 44 ص ( ورد) تفسیر المیزان سوره نسا تحقیق تفسیر المیزان سوره نسا ورد)