لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 15 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
كار و كوشش در اسلام
(1176 كلمه مجموعاً در اين متن موجود است)
(942 بار خوانده شده است)
كار و كوشش در اسلام
گردآوري و نگارش: سوسن مسچي
86/4/28
در اسلام به مسئله كار و كوشش اهميت بسيار داده شده و يكي از اركان بزرگ سعادت بشر، در اين جهان و جهان آينده بشمار آمده است.
قرآن كريم در متجاوز از هشتاد آيه، شرط سعادت و نيكبختي انسان و دست يافتن او به بهشت را دو چيز ميداند:
1ـ ايمان.
2ـ كار شايسته ((عمل صالح)).
دانشمندان در تعريف كار سخناني گفته اند ولي عرف مردم كار را چنين تعريف ميكنند؛
كار عبارت از هر چيزي است كه احتياج بصرف وقت و تحمّل زحمت براي نيل بمقصد و هدفي داشته باشد.
بنابراين هر عملي كه براي رسيدن به هدفي از انسان سر زند عرف آنرا كار مي نامد.
مهندسي كه براي تهيه نقشه ساختماني خطوطي روي كاغذ ترسيم ميكند، او هم كار مي كند. نقّاشي كه با صرف وقت و استمداد از فكر خود، مناظري از طبيعت در روي تابلوئي منعكس مي كند او هم كاري انجام مي دهد، نگهباني كه كنار خيابان برابر ساختماني ايستاده و فقط نگاه و مراقبت ميكند، او نيز بكاري مشغول است.
اين قبيل افراد را جامعه بيكار نمي خواند و همه اين اعمال را كار مي داند اما كسي را كه بدون داشتن هدف و مقصدي در پياده رو خيابان قدم ميزند يا كسي را كه قلم بدست گرفته و بدون هدف، كاغذي را خط خط مي كند، بيكار مي نامد، و اين قدم زدنهاي تفريحي و خط كشي هاي تفنّني را كار نمي شناسد.
با توجه به مثالهاي بالا، دانسته ميشود كه جامعه، كار را منحصر به فعاليت هاي جسمي و تلاشهاي مادي نمي داند. مثلا كسيكه در دادگاه به يك واقعيّتي اعتراف كند كه به خودش زبان وارد شود ولي حقّي به صاحبش برسد، جامعه مي گويد كار بزرگي كرده است.
استادي كه براي دانشجويان تدريس مي كند، يا خطيب و واعظي كه براي ارشاد مردم سخنراني ميكند، فقط حرف مي زند، اما جامعه او را بيكار نمي داند بلكه اين تدريس و سخنراني را كاري ارزنده به حساب مي آورد.
در سخنان رهبران عاليقدر اسلام آنقدر بكار و كوشش توصيه و تاكيد شده است كه بالاتر از آن ممكن نيست.
علي بن موسي الرضا هشتمين پيشواي اسلام كار را از جهاد در راه خدا بالاتر ميداند و مىگويد:
پاداش و اجر كسي كه براي تامين مخارج زندگي خود و عائله اش تلاش و كوشش مي كند و روزي خود را از فضل خداوند، در پرتو كار و كوشش مي جويد، از پاداش كسي كه در راه خدا جهاد مي كند، بيشتر است.1
اسلام، با سستي و تنبلي و بيكاري، جداً مبارزه كرده و بيكاري را عامل بدبختي و سيه روزي مي داند.
امام ششم، حضرت صادق عليه السلام، از حال عمر بن مسلم پرسش فرمود. بعرض رساندند كه او كمر به عبادت بسته و دست از كار و تجارت كشيده و تمام ساعات خود را به عبادت مي گذراند.
امام عليه اسلام از اين خبر، ناراحت شد و فرمود: واي بر او آيا نمي داند كه هر كس دنبال كار نرود دعايش در پيشگاه خداوند مستجاب نمي شود؟!
سپس امام اينطور به سخن خود ادامه داد:
جمعي از اصحاب رسول خدا (ص) وقتي اين آيه را شنيدند كه:
و من يتق الله يجعل له محرجا و يرزقه مِن حيث لا يحتسب ((سوره طلاق آيه دوم))
كسي كه تقوي و پرهيزكاري پيشه كند خدا دري بروي او مي گشايد و روزي او را از جائيكه گمان نداشته مي رساند. دست از كار و كوشش برداشتند و در بروي خود بستند و به عبادت پرداختند و با خود گفتند ديگر احتياجي به كسب و كار نداريم.2
رسول خدا از عمل آنها اطلاع يافت و باحضار آنان فرمان داد چون حاضر شدند فرمود چرا از كار و كوشش دست كشيده ايد و تنها به عبادت اكتفا كرده ايد؟! گفتند خداوند ضامن شده روزي ما را بدهد ما هم از كار صرف نظر كرديم و به عبادت پرداختيم.
رسول اكرم (ص) آنها را توبيخ و سرزنش كرد و فرمود: هر كس چنين روشي در پيش گيرد و از فعاليت و كار، شانه خالي كند دعايش مستجاب نخواهد شد.
بر شما لازم است كار كنيد و روزي خود را در سايه تلاش و كوشش با استمداد از ذات لايزال خداوند بدست آوريد.
در بياني ديگر پيامبر اسلام فرمود:
ان اطيب ما اكل الرجل من كسبه ((الراعي و الرعيه))
پاكيزه ترين غذائي كه انسان مي خورد غذائي است كه با كار و كوشش خودش بدست آورده باشد.
با اينكه اسلام عبادت و توجه به خداوند و عرض عبوديّت در پيشگاه او را جزء وظايف قطعي و اجتناب ناپذير هر فردي مي داند، با اين روش كه كسي تمام وقت خود را صرف عبادت كند و از كوشش هاي لازم امتناع ورزد سخت مخالف است.
علاء بن زياد حارثي يكي از سرداران متمكّن علي عليه السلام بيمار بود روزي آن حضرت به عبادتش رفت خانه او مجلل و وسيع بود. علي(ع) به او فرمود: چه خوب بود چنين خانه‌اي در سراي آخرت ميداشتي كه ابدي و جاودان در اختيار تو بود. حالا هم اگر در اين خانه، مستمندان و بيچارگان را مهمان كني و خويشان خود را پذيرائي و اكرام نمائي و حقوق واجب خداوندي را به صاحبانش برساني، خداوند چنين خانه اي در سراي آخرت هم به تو ارزاني خواهد داشت.
علاء بن زياد در حاليكه قيافه ي شخصي مطيع به خود گرفته و نسبت به دستورات امام عليه السلام اظهار انقياد مي كرد گفت:
يا اميرالمومنين! از روش برادرم عاصم بن زياد به شما شكوه مي كنم. امام پرسيد: مگر او چه كرده است؟! گفت: او جامه اي كهنه و ژنده پوشيده و دست از كار و فعاليت و امور زندگي كشيده و به عبادت پرداخته است.
امام فرمود: او را نزد من آوريد.
وقتي عاصم بن زياد حاضر شد، به او فرمود: اي دشمن جان خويش! شيطان، ترا به حيرت و سرگرداني كشانيده است. چرا به زن و فرزندت رحم نكردي و اين راه غلط را در پيش گرفتي؟!
آيا تو فكر ميكني كه خداوند، نعمتهاي پاكيزه خود را بر تو حلال كرده ولي دوست ندارد كه تو از آن استفاده كني!
عاصم گفت يا اميرالمومنين! من در پوشيدن لباس زبر و خشن و استفاده از خوراكي هاي سخت، از شما پيروي كرده ام.
امام فرمود: واي بر تو! من مانند تو نيستم و تو وظيفه اي همچون وظيفه من نداري.
خداوند بر پيشوايان و امامان بر حق، واجب كرده كه زندگي خود را با زندگي طبقات ضعيف و فقير، مساوي قرار دهند، تا فقر و تهي دستي، فقيران را ناراحت و پريشان حال نسازد.1
با توجه به داستان فوق، بر ما روشن ميشود كه هر مسلماني، در هر شرايطي باشد، اگر چه از نظر مادي، متمكن و بي نياز باشد، حق ندارد از كار و كوشش دست بكشد و وجودش در جامعه بي اثر گردد
.
بررسي ساختار كار در نظام اسلامي
نقش دولت در ايجاد شغل
دولتها و حكومت هايي كه در طول تاريخ در ايران به وجود آمده اند متناسب با قدرت و وسعت حكومت داراي تشكيلات بوده و از وجود افراد مشخص و معيني جهت انجام امور گوناگون استفاده نموده اند به نحوي كه در سير تاريخ به طبقه بندي خام و كلي نظير موبدان، كشاورزان، بازرگانان و جنگجويان روبرو مي شويم .
شغل و كار در تشكيلات نظام اداري از مهمترين مباحثي است كه همواره با ديگر ابعاد نظام اداري همچون: آموزش، انتصاب، ارزشيابي و پرداخت حقوق و دستمزد در ارتباط بوده و مي تواند نقش اساسي و مؤثري در پيشبرد طرحها و برنامه هاي نظام اداري ايفا نمايد.
از طرف ديگر با توجه به پيوستگي بين شغل و شاغل در سازمانهاي دولتي و غيردولتي مي توان گفت:
شغل عبارت است از مجموعه اعمال و فعاليت هايي كه هر فرد در زندگي به منظور تأمين يك رشته اهداف مادي و معنوي به طور مداوم در پيش مي گيرد كه اين تعريف در مشاغل دولتي هم صادق است زيرا شغل دولتي در واقع مجموعه اعمال و رفتاري است كه از طرف دولت به عهده شاغل واگذار مي گردد.
بيان معني و مفهوم شغل
شغل در لغت به معني به كار و داشتن، كسب و كار، حرفه و كاري كه شخص در زندگي براي خود انتخاب كرده است.
شغل در دو معني عام و خاص به كار مي رود:
معني عام: عبارت است از آن چيزي كه مايه مشغوليت انسان مي شود خواه در اعمال دنيوي باشد يا اخروي.
معني خاص: عبارت است از نوع كار و حرفه اي كه انسان در زندگي براي خود انتخاب كرده است اعم از يدي، فكري، احساسي و عاطفي.
ارزش و جايگاه كار در اسلام: در مكتب حيات بخش اسلام كار و شغل داراي ارزش و اهميت ويژه اي بوده و از هر فردي به اندازه وسع و توانايي اش خواسته شده كه به منظور رفع نيازهاي زندگاني و همچنين نيازمندي هاي جامعه اش در جهت كسب و كار سودمند كه شارع مقدس اسلام آنرا پذيرفته باشد تلاش كند.
نقش دولت در ايجاد كار و شغل: بشر موجودي است اجتماعي و نيازمند، پس بناچار مي بايست جهت رفع نيازمندي اعم مادي و معنوي از شغل و حرفه اي برخوردار باشد تا هم بتواند نيازمندي زندگي خود را برطرف سازد و هم در رشد و خودكفايي جامعه مثمر ثمر واقع شود و در اين راستا دولت وظيفه دارد وسايل و امكانات لازم كار را در اختيار صاحبان حرفه و مشاغل قرار دهد تا هر كسي به ميزان توانايي و نوع استعدادش كار و شغل مورد علاقه خود را انتخاب نمايد خواه ايجاد اين برنامه ها در ارتباط با مشاغل دولتي و يا غيردولتي باشد. بهر صورت بر دولت است در ارتباط با اين امر مهم و حياتي چاره انديشي كند تا از بين رفتن نيروي خلاق و فعال جامعه ممانعت به عمل آيد زيرا كار و شغل مي تواند در به حركت درآوردن چرخهاي اقتصادي و ديگر ابعاد مانند بعد فرهنگي و اجتماعي و اخلاقي و تحكيم پايه هاي اساسي جامعه نقش بسزايي را ايفا نمايد. در اصل چهل و سوم قانون اساسي بند دوم آمده است: تأمين شرايط و امكانات كار به منظور رسيدن به اشتغال كامل و قرار دادن وسايل كار در اختيار همه كساني كه قادر به كارند ولي وسايل كار در اختيار ندارند «در شكل شركت تعاوني، از راه وام بدون بهره يا هر راه مشروع ديگر» كه نه به تمركز و تداول ثروت در دست افراد و گروه خاصي منتهي شود و نه دولت را به صورت يك كارفرماي بزرگ مطلق درآورد ، وظيفه دولت است .
اين اقدام بايد با رعايت ضرورت هاي حاكم بر برنامه ريزي عمومي اقتصاد كشور در هر يك از مراحل رشد صورت گيرد و در بند نهم همين اصل بر افزايش توليدات كشاورزي، دامي و صنعتي كه نيازهاي عمومي را تأمين كند و كشور را به مرحله خودكفايي برساند و از وابستگي برهاند تاكيد نموده است.
ساختار نهايي شغل
در ساختار نهايي شغل پاسخ به سؤالات زير اطلاعات مورد نياز را براي تجزيه شغل تأمين مي كند:
1- چه كاري انجام مي شود؟
با مشخص شدن نوع و ماهيت كار، فعاليت هاي مكرر جسمي لازم براي كار تعيين مي شود ممكن است كارمند به طرح ريزي يا محاسبه ذهني بپردازد و يا عمليات ديگران را رهبري، هدايت و كنترل كند يا كوشش او صورت فيزيكي داشته باشد مانند كارگري كه مواد را جابجا مي كند و اشيا را در محلي روي هم قرار مي دهد كه اين كار موجب كاهش قواي بدني و ايجاد خستگي مي شود.
در بعضي موارد مستخدمان براي انجام وظايف و تكاليف سازماني همزمان از قواي ذهني و بدني خود استفاده مي
برچسب ها:
دانلود مقاله كار و كوشش در اسلام كار و كوشش در اسلام دانلود دانلود مقاله كار و كوشش در اسلام كار كوشش اسلام دانلود مقاله كوشش اسلام